Nhóm thuốc ức chế bơm proton là nhóm thuốc rất thông dụng trong điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa do tăng tiết axít dịch vị gây ra (viêm loét dạ dày - tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản...).
Tuy nhiên, khi sử dụng nhóm thuốc này với liều cao trong một thời gian dài cần phải thận trọng với các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe do nhóm thuốc này gây ra.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo: tránh sử dụng nhóm thuốc ức chế bơm proton trong một thời gian dài, mỗi đợt điều trị chỉ tối đa là 14 ngày và một năm không được quá 3 đợt điều trị!
Tìm hiểu về thuốc ức chế bơm proton
Nhóm thuốc ức chế bơm proton (omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, esomeprazol…) là nhóm thuốc rất thông dụng trong chỉ định điều trị các bệnh lý do tăng tiết axít dịch vị gây ra:
- Viêm loét dạ dày - tá tràng.
- Hội chứng Zollinger-Ellison.
- Trào ngược dạ dày thực quản…
Ngoài ra, nhóm thuốc này còn được kết hợp với các thuốc kháng sinh (amoxicillin, clarithromycin…) để điều trị loét dạ dày do vi khuẩn H. pylori gây ra.
Sử dụng thuốc ức chế bơm proton với liều cao hay trong thời gian dài sẽ gia tăng nguy cơ ung thư dạ dày
Cơ chế tác động:
Nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPIs:Proton pump inhibitors) ngăn chặn sự tiết axít dịch vị bằng cách ức chế chuyên biệt hệ thống enzyme H+ /K+ATPase (bơm proton). Hệ thống enzyme này có vai trò bơm axít (bơm proton) ở tế bào viền của dạ dày nên khi bị ức chế sẽ ngăn cản giai đoạn cuối của quá trình sản sinh axít dịch vị.
Tác dụng phụ:
Các thuốc ức chế bơm proton có thể gây ra tác dụng phụ tiêu chảy, viêm phổi, loãng xương…
Thận trọng với các nguy cơ khi sử dụng
Nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đã phát hiện, khi sử dụng thuốc ức chế bơm proton với liều cao hay trong một thời gian dài sẽ gia tăng những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe:
Nguy cơ gây ung thư dạ dày:
Các nhà khoa học của trường Đại học Hồng Kông (University of Hong Kong) đã công bố trên tạp chí Gut một phát hiện mới: những bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế bơm proton điều trị loét dạ dày do vi khuẩn H. pylori gây ra, khi sử dụng thuốc này với liều cao hay trong thời gian dài sẽ gia tăng nguy cơ ung thư dạ dày (loại bệnh ung thư gây tử vong cao xếp hàng thứ ba trên thế giới).
Sau khi khảo sát trên 63.379 bệnh nhân trong một thời gian dài 7,5 năm, các nhà khoa học nhận thấy: với những bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế bơm proton điều trị loét dạ dày do vi khuẩn H. pylori gây ra, tỉ lệ ung thư dạ dày gia tăng gấp 2,4 lần so với những bệnh nhân sử dụng nhóm thuốc ức chế kháng histamine H2 (cimetidin, ranitidin…).
Nguy cơ gây gãy xương:
Nhiều công bố từ những công trình nghiên cứu của các nhà khoa học cho biết: nguy cơ gây gãy xương tăng cao ở những bệnh nhân dùng thuốc ức chế bơm proton trong một thời gian dài với liều dùng cao.
Đặc biệt đối với bệnh nhân là người cao tuổi hay phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh, nguy cơ gây gãy xương tăng lên rất nhiều.
Nguy cơ gây thiếu magie trong cơ thể:
Khi sử dụng thuốc ức chế bơm proton trong thời gian dài với liều dùng cao sẽ gây nên tình trạng thiếu hụt magie trong cơ thể, gây ra các bệnh lý như chuột rút (cramp), động kinh (epilepsy), co cứng cơ (tetani).
Từ những nguy cơ gây ra có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, việc sử dụng nhóm thuốc ức chế bơm proton cần phải hết sức thận trọng, người bệnh cần tuân theo một cách chặt chẽ các chỉ định của thầy thuốc.
DS. MAI XUÂN DŨNG
